Wednesday, June 2, 2010

I Espano't na ga'ga', ma fa esklabu i man Chamorro tatte gi tiempo anai ma' fa iyon-niha it tano man Chamorro.

HURǺO


Manma åmot hit ni’ mina’lulok-ta ni’ takhelo’-ña kini i lumå’la’. Manma ke’eppok hit na u ta fanlamagof ya guaha gi ya hita mamfina’baba ya ta hongge i mames na fino’-ñiha. Låo, kåo ta po’lo ha’ ini na siñente siha yanggen ta hasso na ginen i finatton-ñiha i taotåo lågu siha na ta tutuhon manmalångu ya manmañetnot? Ti ta tungo’ put gå’ga’ dikike’ siha annai ti manmåfatto gi tano’-ta. Kåo ta tungo’ put chå’ka, ñåmu, lålo’ yan otro na mandañuyan na gå’ga’ dikike’ siha ni’ sesso ha na’fañatsaga hit? Ini siha i manggefpa’go na nina’en-ñiha gi ya hita. Ya håfa ayu i manmåma’ya na gå’ga’-ñiha ha chulile’i hit? Tåya’ gi manma’pos na tiempo chetnot riuma yan tinåohan. Yanggen guaha minalångu siha, guaha åmte-ta. Låo manma chulili’e hit mågi chetnot siha ya ti manmafa’nå’gue hit håfa i amte siha. Kåo ta po’lo ha’ i che’cho’ minagof yan i mambåba na minalago’ na u na’fañagi hit lulok yan otro siha na fina’hugeti ni’ ti u fa’måolek hit? Manma achåka hit ni’ Españot siha na mañatsaga, manaitiningo’ yan manggago’ hit. Låo yanggen manmiche’ hit, håfa ma aliligåo guini? Yanggen ti manmalago’ nu hita, ti u fanhuyong ya u na’fanlåmen siha yan ti u ma cho’gue amånu i ma na’siña ya u fañåga gi tano’-ta. Håfa na asunto na manmafa’nå’gue hit ni’ i pengnga’-ñiha låo put i para ta dalalaki yan tattiyi i tiningo’-ñiha yan para ta na’falingu i guaguan na nina’en i mañaina-ta? Ginen i fino’-ñiha siha ma kechagi numa’fanaiminagof hit para ta tånga kadada’ na minagof ni’ ti hagu’on estaki i finatai. Ma na’huyong kumu kado’kado’ yan dinagi i fina’posta. Kåo ada ti mamparehu direcho-ta nu ayu siha i manmafa’na’gue-ta na mansenmagåhet? Manma honño’ i tai minappot na lina’lå’-ta yan hinengge-ta. Todu i nina’siñan-ñiha ma na’huyong para u fa’baba hit todu i tiningo’-ñiha para u na’fampiniti hit. Yanggen mambåtchet yan mannangnga hit, ya ennåo malago’-ñiha para ta hongge, manaiguini hit sa’ sigi ha’ ta eyak i mambåba na dibuyo’-ñiha siha ya sumala’ sa’ ta po’lo ha’ para u fañåga guini. Mungnga hit numana’falingu ånimu put ini na achåki. Mandidide’ ha’ siha. Ta å’ñåo achokka’ tåya’ atmås-ta taiguihi gi ya siha ni’ manyayamak yan mamumuno’, ta hulat sa’ manmeggai hit. Manmetgot-ña hit ki ta hongge ya siña ta apåtta hit ginen ini na tåotao hiyong siha ya ta na’ta’lo tåtte i minagof yan i minåolek lina’lå’-ta.”

No comments:

Post a Comment